Afrikaanse Varkenspest voorkomen en bestrijden
Informatie over hoe een AVP-uitbraak in Nederland te kunnen voorkomen en bestrijden.
• Markt & keten
Informatie over hoe een AVP-uitbraak in Nederland te kunnen voorkomen en bestrijden.
De POV roept ondernemers en (mede)werkers op om het maximale te doen om te voorkomen dat het Afrikaanse Varkenspest (AVP) virus ons land bereikt. De keten is zo sterk als de zwakste schakel.
Vul de AVP-preventiescan in om de situatie op uw eigen bedrijf te controleren. De POV heeft in samenwerking met de Gezondheidsdienst voor Dieren, dierenartsenorganisaties KNMvD en CPD, en Wageningen Bioveterinary research de AVP-preventiescan gelanceerd. Deze scan is opgesteld voor zowel commercieel als buiten gehouden varkens. ‘Spoor de lekken op je bedrijf op en dicht ze.’
Mocht het toch binnenkomen in Nederland, dan moeten we er samen voor zorgen dat het snel wordt ontdekt, zich niet verder verspreidt, snel wordt geïsoleerd en uitgeroeid.
Actueel nieuws brengt de POV via de Nieuwsbrief onder de aandacht van de leden. De actuele AVP-situatie en -informatie is te volgen via de volgende websites:
Voorop staat dat we alles moeten doen om AVP buiten Nederland te houden. In het geval dat AVP bij wilde zwijnen wordt geconstateerd zullen ongeveer dezelfde maatregelen gelden als voorheen in België en nu in Duitsland. De overheid is in dat geval verantwoordelijk voor de uitvoering en de kosten van de bestrijding. De draaiboeken hiervoor liggen klaar en in februari 2020 heeft er een oefening plaatsgevonden. De aanpak van AVP en ook KVP is wettelijk vastgelegd in de beleids- en uitvoeringsdraaiboeken.
Nadere informatie:
Drie dagen voer op voorraad
Bij een uitbraak van Afrikaanse varkenspest of klassieke varkenspest krijgen alle varkenshouders in Nederland eerst gedurende 72 uur te maken met een totale standstill. Het advies is dan ook om altijd voor minimaal drie dagen voer op voorraad te hebben.
Minimaal zes weken noodhuisvesting
Bij een uitbraak van Afrikaanse varkenspest (AVP) onder wilde zwijnen of gehouden varkens is het nodig om te zorgen voor minimaal veertig dagen noodhuisvesting. Dat geldt voor de bedrijven die het dichtst bij de uitbraak liggen in het beschermingsgebied.
Varkenshouders in de buurt van de uitbraak krijgen tegelijkertijd te maken met een beschermingsgebied (B-gebied) en een toezichtsgebied (T-gebied) op basis van EU-regelgeving. De bepalingen hiervoor staan ook in de Nederlandse beleids- en uitvoeringsdraaiboeken. De omvang van de beschermings- en toezichtsgebieden bij een uitbraak van Afrikaanse varkenspest of klassieke varkenspest is circa 3 kilometer rondom de uitbraak voor het B-gebied en circa 10 kilometer voor het T-gebied. Bij de vaststelling van deze gebieden houdt de overheid rekening met natuurlijke en controleerbare grenzen, dus de gebieden kunnen groter zijn.
In de B- en T-gebieden geldt een aantal EU-maatregelen. Alle bedrijven in de gebieden worden bezocht en de varkens worden onderzocht op Afrikaanse varkenspest of klassieke varkenspest. Toegang tot de bedrijven is verboden en gedurende een minimale periode is geen enkel transport van dieren toegestaan. Er is een duidelijk onderscheid bij die minimale periode tussen Afrikaanse varkenspest en klassieke varkenspest.
De EU-maatregelen in de beperkingsgebieden gelden gedurende een minimale periode:
• Voor klassieke varkenspest minimaal dertig dagen (B-gebied) of 21 dagen (T-gebied);
• Voor Afrikaanse varkenspest minimaal veertig dagen (B-gebied) of dertig dagen (T- gebied);
Bij een uitbraak van Afrikaanse varkenspest moeten varkenshouders er dus van uitgaan dat het bedrijf tot wel veertig dagen op slot zit. Het advies van de POV is om voor een periode van minimaal zes weken een noodplan voor huisvesting te hebben. Het hebben van een noodplan is een IKB verplichting.
Op de website van Holland Varken zijn de brochure Noodhuisvesting en het Plan voor noodhuisvesting te vinden. Bekijk hier ook de praktische tips.
Dat een besmetting met AVP in Nederland grote economische gevolgen heeft, hoeft geen betoog. Hoewel er internationaal is afgesproken dat een besmetting bij wilde zwijnen de AVP status van een land niet beïnvloedt, is de kans bijna 100% dat derde landen handelsbarrières opwerpen. Hierdoor kan de export ernstig worden belemmerd met alle gevolgen van dien.
De POV roept varkenshouders op om alert te blijven. Werk als varkenshouder voor 100% bioveilig en leef de preventieve maatregelen die onder meer zijn opgenomen in de IKB-eisen en protocollen strikt na. Loop de bedrijfsvoering en de ‘externe biosecurity’ nog eens goed na met behulp van de AVP-preventie scan. Breng de ‘lekken’ in beeld en dicht deze.
Kernpunten:
Als iedereen zijn verantwoordelijkheid neemt kunnen we er samen voor zorgen dat we AVP en andere bedreigende dierziekten buiten de deur houden!
Nadere informatie in het Bewaarnummer van het POV ledenmagazine ‘Het Varkensgeluid’ dat in april 2019 aan alle varkenshouders is toegestuurd. Download dit magazine hier.
AVP is een aangifteplichtige ziekte. De verschijnselen van AVP worden toegelicht in het volgende animatiefilmpje van de EU-commissie.
Elke klinische verdenking moet worden gemeld bij de NVWA via het Centraal meldpunt Dierziekten ((045) 546 31 88). Dit geldt zowel voor varkenshouders als voor dierenartsen. Voor vragen over AVP kunnen varkenshouders en dierenartsen telefonisch terecht bij de Veekijker van GD 088 20 25 555, optie 2.
Wilde Zwijnen
De belangrijkste verspreiders van het AVP-virus zijn wilde zwijnen. Zij zorgen voor snelle verplaatsing van het virus binnen hun territorium dat doorgaans 15-20 kilometer in doorsnede is. Op microniveau verspreiden teken en vliegen het virus. In Azië wordt ook gewezen op kraaien als verspreiders van het virus. Als we kijken naar de afstand die het virus overbrugt, dan zijn mensen de grootste verspreiders. Door besmet voedsel, besmette mest aan schoeisel of voertuigen kan het AVP-virus enorme afstanden afleggen. Dat hebben we gezien bij de uitbraak in België.
Wilde zwijnen in Nederland
Het is nu een slecht MAST-jaar (benaming voor de hoeveelheid eikels, noten, kastanjes die de bomen in het bos dragen). Dat betekend dat er weinig voedsel is voor de zwijnen in Nederland. Hierdoor gaan de zwijnen opzoek naar voedsel in bijvoorbeeld bosrijke gebieden waar zij nooit komen, in woonwijken, bungalowparken/campings en rondom stallen. Ziet u een zwijn lopen? Doe een melding op www.waarneming.nl op basis hiervan wordt beheer gedaan. Meldt ook altijd wild schade!
Voer
Recente onderzoeken tonen nog een andere gevaarlijke verspreider van het virus aan: veevoer. Onlangs werd bewezen dat AVP enkele maanden kan overleven in veevoer, ondanks hoge vochtigheid en temperaturen.
Aan het voeren van keukenafval en voedselresten zitten grote risico’s. Het is in de EU verboden deze producten aan varkens te voeren.
Etensresten in de natuur
Het risico van verspreiding, vooral door menselijk handelen, blijft onverminderd groot. Op de grote afstand is menselijk handelen de grootste risico vorm voor insleep van AVP. Het is daarom van het grootste belang de insleep te voorkomen door geen etensresten (varkensproducten) in de natuur achter te laten en door te voorkomen dat deze bij gehouden varkens terecht komen.
Werknemers uit het buitenland
Buitenlandse werknemers zijn hierbij een belangrijke doelgroep die we moeten blijven informeren en benaderen. De NVWA en de POV hebben voor arbeidsmigranten flyers beschikbaar om ze voor te lichten en te waarschuwen over het meenemen van voedselproducten.
Download de oproepen voor buitenlandse werknemers in het Tsjechisch, Roemeens, Bulgaars, Pools, Nederlands en Engels.
Vrachtwagenchauffeurs / parkeerplaatsen
Eén van de risico’s voor de insleep van Afrikaanse varkenspest (AVP) is dat chauffeurs uit landen waar AVP heerst voedingsmiddelen meebrengen en achterlaten op parkeerplaatsen en in de natuur langs snelwegen. Dit risico bestaat vooral bij vleeswaren. Het is daarom heel belangrijk dat het afval in de afvalbakken wordt gedeponeerd en dat er voldoende prullenbakken op de parkeerplaatsen zijn. Ook moeten deze prullenbakken vaak genoeg geleegd worden. In het kader van de gezamenlijke preventieve acties zijn op de belangrijkste parkeerplaatsen informatieborden geplaatst. Deze borden leggen het belang van het veilig inzamelen van etensresten duidelijk uit. Dierenartsen, slachterijen en varkenshouders leveren hun bijdrage aan het periodiek controleren van risicovolle parkeerplaatsen.
Is er op deze parkeerplaatsen iets niet in orde? Meld dat dan via de Buiten-Beter-app.
Reizigers en toeristen
Mede op aandringen van de POV zijn de douanecontroles op import van vleesproducten door reizigers en toeristen (vliegvelden en haven) opnieuw verscherpt. Dit om te voorkomen dat er via die route besmette vleesproducten binnen komen. De NVWA heeft hierover regelmatig overleg met de douane instanties. Dit ook over het ontwikkelen en toepassen van waarschuwings- en informatiemateriaal.
Voor buitenlandse chauffeurs en reizigers: zie hier de informatie van de NVWA
Er is nog veel onbekendheid bij de houders van hobbyvarkens en bij anderen die (beroepsmatig) in contact komen met hobbyvarkens over wat er zoal komt kijken bij het houden van varkens. De POV vindt het belangrijk dat hobbyhouders zich registreren en goed worden geïnformeerd over de wettelijke eisen die ook voor hen gelden. Praktische informatie voor hobbyhouders, ook over diergezondheid en het voorkomen van insleep van AVP, is samengebracht in een flyer. Wanneer varkenshouders contact hebben met hobbyhouders is het goed om ze ‘met de flyer in de hand’ op een vriendelijke wijze te informeren. Er is meestal geen sprake van onwil maar van onwetendheid.
De POV werkt samen met de Nederlandse Belangenvereniging van Hobbydierhouders, de hobby varkensvereniging, GD en KNMvD om de bewustwording met betrekking tot registratie, goede houderij en diergezondheid te vergroten. Hobbyhouders kunnen ook gebruik maken van de informatie op de website van ‘levende have’. Op deze website is ook een mooie infographic beschikbaar.
Sinds kort zijn bij deze groep de ‘Buitenvarkenhouders’ aangesloten. Naast biologische varkenshouders zijn er verschillende concepten waar varkens in een buitensysteem worden gehouden. Daarom is er contact gelegd met twee buitenvarkenshouders die zich inzetten om deze groep te verenigen en deze manier van varkenshouden te professionaliseren op het gebied van voedselveiligheid en (externe) bioveiligheid. Gezamenlijk is er gewerkt aan het opstellen van extra biosecurity eisen en een aparte AVP-preventiescan voor de groep buitenvarkenshouders gemaakt.
Het virus verspreidt zich over een grote afstand door ‘menselijk handelen’. Een voorbeeld is besmet vlees wat wordt achterlaten in de natuur en wat vervolgens gegeten wordt door een wild zwijn. De belangrijkste verspreiders van het AVP-virus op korte afstand zijn wilde zwijnen. Zij zorgen voor snelle verplaatsing van het virus binnen hun territorium dat doorgaans 15-20 kilometer in doorsnede is. Als AVP hier uitbreekt onder wilde zwijnen betekent dat een regelrechte ramp voor de varkenssector. De gevolgen zijn bovendien veel breder: in een ruim gebied rond de besmettingshaard wordt het toeristisch en agrarisch verkeer aan banden gelegd. Dit betekent dat bossen verboden gebied worden, recreatieparken worden gesloten en dat er beperkingen komen op het oogsten van gewassen. Alles is er op dat moment op gericht om zo min mogelijk bewegingen van mensen, dieren en wilde zwijnen te realiseren.
De POV vindt dat de omvang van de wilde zwijnen populaties in Nederland drastisch moet worden gereduceerd. In de Roadmap preventie AVP, die op initiatief van de POV tot stand is gekomen, zijn afspraken met LNV, provincies en natuurorganisatie gemaakt om dit te realiseren.
Kernpunten benadering POV en LTO organisaties wilde zwijnen en AVP:
Het programma Monitoring Wilde Zwijnen is een middel om aan te tonen dat wilde dieren vrij zijn van aangifte- en bestrijdingsplichte ziekten. Deze monitoring wordt uitgevoerd bij Wageningen Bioveterinary Research (WBVR) en richt zich op AVP, KVP en ziekte van Aujezky (ZvA).
Jagers verzamelen van ieder geschoten zwijn een bloedmonster. Dit wordt onderzocht in het laboratorium van de WBVR. Vervolgens worden deze monsters steekproefsgewijs onderzocht. Dit monitoringsprogramma is iets anders dan ‘vroegdetectie AVP – protocol melden en monstername gevonden kadaver wild zwijn’. Deze twee initiatieven worden vaak door elkaar heen gehaald. Bij de vroegdetectie wordt elk dood gevonden wild zwijn waarvan de doodsoorzaak niet op aanwijzingen te bepalen is (aanrijding, schot) beoordeeld en bemonsterd. Deze zwijnen worden wel direct door WBVR op virus onderzocht. Daar is op aandringen van de POV aan toegevoegd dat ook wilde zwijnen van de waarvan de fauna beheer het vermoeden heeft dat ze een mogelijk gevaar kunnen vormen voor de insleep van een bestrijdingsplichte dierziekte, via dit protocol worden beoordeeld en bemonsterd.
Informatie over hoe een AVP-uitbraak in Nederland te kunnen voorkomen en bestrijden.
De varkenshouderij wil een aantrekkelijke werkgever zijn en blijven. Daarbij willen
Het komt steeds vaker voor in Nederland dat de temperaturen in de zomerperiode oplopen
Gezonde leefomgeving, gesloten kringlopen, gezonde dieren, diervriendelijke houderij, aantrekkelijk
De afgelopen jaren is het antibioticumgebruik in de varkenssector met 61% gedaald.
POV heeft de kennis over voedingsbehoeften van zeugen in relatie tot bigvitaliteit gebundeld
Het digitale boekje van de nieuwe cao Productiegerichte Dierhouderij is uit.
Deze
De varkenshouderijketen wil relevante stappen voorwaarts maken en samen werken aan een toekomstbestendige
Vanuit de EU is de wens om te stoppen met het couperen van varkensstaarten. Simpelweg
Recent heeft de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) haar onderzoek naar stalbranden gepresenteerd.